Rzeka Stradomka w znacznym stopniu ukształtowała Dolinę Stradomki, ma swe źródła na stokach Śnieżnicy, Dzielca i Cietnia. Zasilana potokami: Tarnawką, Saneckim i Polanką, wpada do Raby i poprzez nią do Wisły. Z naturalnych względów dolina Stradomki już od czasów pradawnych była wykorzystywana jako szlak komunikacyjny. Przebiegał tutaj średniowieczny szlak handlowy z Krakowa na Węgry m. in. przez Szczyrzyc, Łapanów i Sobolów do Bochni.
Nieodłącznym elementem krajobrazu nad Stradomką są cenne, drewniane kościoły w Sobolowie i Łapanowie. Wędrując wzdłuż brzegów Stradomki spotykamy po drodze wiele pełnych uroku kapliczek i krzyży przydrożnych. Wiele z nich ma swoją ciekawą historię. Szczególnie dużo tu kapliczek z figurą św. Jana Nepomucena, który miał strzec pola i domy mieszkańców wsi nad Stradomką przed licznymi powodziami spowodowanymi wylewami tej kapryśnej rzeki. W grudniu 1914 r. dolina Stradomki była miejscem zaciekłych walk I wojny światowej. Udana operacja łapanowsko-limanowska pozwoliła wojskom austriackim i niemieckim odrzucić na wschód armie rosyjskie. Wspomnieniem po tych krwawych bojach są cmentarze wojenne w Nieprześni, Grabinie, Sobolowie (kwatera na cmentarzu parafialnym), na Zonii, w Łapanowie, Kępanowie, Tarnawie. Są tu też pomniki ofiar chłopskich z 1932 r. W czasie manifestacji chłopskiej w Łapanowie doszło do strzelaniny, w wyniku której padło od kul 14 chłopów, z których 4 zmarło, a 10 ciężko rannych przewieziono do szpitala.
Dla tych, którzy bardziej niż historię i zabytki cenią sobie piękno przyrody i możliwość aktywnego wypoczynku, warto polecić kilka ciekawostek przyrodniczych. Można tu podziwiać szereg ścian skalnych, głównie piaskowców - czasem bardzo dużych rozmiarów. Warte obejrzenia są skały tworzące Chrostowską Górę, czy kamieniołomy piaskowca w pobliskim Sobolowie.
Bardzo ciekawym, a prawie zupełnie nie znanym, obiektem przyrody nieożywionej jest skalny wąwóz we wsi Kamyk (nazwa wsi chyba nieprzypadkowa), który jest niezwykłą w strefie Pogórza formą rzeźby terenu, znaną bardziej z obszarów lessowych czy nielicznych odcinków przełomowych koryt rzecznych.
Zwierzęta na obszarze Ziemi Szczyrzyckiej:
Ssaki: jeż, bóbr, borsuk, lis, dzik, sarna, nietoperze.
Ptaki: gil, orzechówka, dzięcioł czarny i trójpalczasty, pliszka. Kilkakrotnie widziano też orła przedniego.
Gady i płazy: jaszczurki, padalce, zaskrońce, żmije, traszki, salamandry, żaby kumaki i ropuchy.
